سئوال 2

موضوع: راهکارهای درمان زود عصبانی شدن

با سلام دختری20ساله هستم.حدودا 2ماه ازدواج کردم،زود عصبانی میشم منظورم در مقابل شوهرم،در صورتی که شوهرم مردی صبور،اما متوجه شدم از زندگیمون 100%راضی نیست خودم هم میدونم مقصر اصلی خودم هستم خیلی هم دوستش دارم ولی نمیدونم چرا در مقابل مسائل جزئی عصبانی میشم،به قول خودمون زود از کوره در میریم اینم هم بگم جر وبحثمون بیشتر مربوط به دیگران. منو راهنمایی کنید ایمیل ندارم ساعت 12به بعد جوابم رو بدید.تو صفحه خودتون یه دنیا ممنون.

پاسخ مشاور

  *** « وَالْکَاظِمینَ الْغَیْظَ وَالْعَافِینَ عَنِ النَّاسِ وَاللّهُ یُحِبُّ الْمُحْسِنینَ ؛ (پرهیزکاران) خشم خود را فرو می برند و از خطای مردم در می گذرند و خدا نیکوکاران را دوست دارد» ؛ سوره مبارکه آل عمران آیه شریفه 134) ***

خوشحالیم از اینکه همچنان با فردی هم صحبت هستیم که در مواجهه با دغدغه های ذهنی اش، اقدام به مشاوره خواهی می کند. این را بدانید که یکی از نشانه های افراد عاقل و پویا کسب آگاهی در زمینه های مورد نیاز است. به خاطر این فهم زیبا به شما تبریک گفته و امیدواریم راهنمای خوبی برایتان باشیم.

*** پرسشگر گرامی؛ قبل از هر چیز بهتر است بدانید، تفاوت های رفتاری و اختلاف سلیقه بین هر زوجی وجود دارد و این امری کاملا طبیعی است. دنیای دختران و پسران با هم متفاوت است، شما نباید توقع داشته باشید که شوهرتان دقیقا مثل شما فکر کند و مطابق با خواسته هایتان رفتارکند و هر کجا که ایشان سرباز زد، ناراحت و عصبانی شوید. برخی اوقات، زوجین مسائل کوچکی که در زندگی شان می افتد را بزرگ و لاینحل می دانند و فکر می کنند با هم تفاهم ندارند. مثلا اختلاف در پوشیدن لباس، خریدن لوازم، رفتن به مهمانی، مسافرت، صله رحم با خانواده همسر، مسائل جنسی، پاکیزگی و .... اینها مسائلی است که با درایت زوجین حل می گردد و نباید بی جهت بر سر این مسائل به جدل پرداخت و موجبات ناراحتی خود را فراهم نمود. این گونه اختلاف سلیقه ها طبیعی است، و پس از عروسی و شروع زندگی مشترک و گذر زمان و آشنایی کامل تر نسبت به رفتارهای یکدیگر، زوجین می توانند به خوبی زندگی شان را مدیریت کنند. با توجه به اینکه شما تنها 2 ماه است که ازدواج کرده اید، وجود این مسائل عادی است و نباید خود را بی جهت نگران موضوعاتی کنید که به قول خودتان جزیی است و بیشتر هم مربوط به دیگران است و نه خودتان! از شما می خواهیم به این موضوع فکر کنید که رضایت همسرتان از شما مهم است و یا ناراحت کردن ایشان به خاطر بحث هایی که مربوط به دیگران می شود؟ شوهرتان شما را عاشقانه دوست دارد، یا دیگران؟ هنگام مواجهه با مشکلات، شوهرتان به یاری تان می شتابد یا دیگران؟ و ... با توجه به اینکه گفتید شوهرتان را دوست دارید، و خودتان نیز به این موضوع اشراف دارید که سر مسائل جزیی و بی اهمیت عصبانی می شوید و مقصر نیز خودتان هستید، به راحتی می توانید با اراده و همتی که به خرج می دهید و توکل به خدا و کاربست مطالبی که برای کنترل عصبانیت ارائه می کنیم، بر این مشکل فائق آیید. قبل از پرداختن به این مطالب، سه نکته را متذکر می شویم :

1. این نکته را در نظر داشته باشید که نظر شوهرتان نیز در اموری که مربوط به زندگی مشترکتان می شود محترم است و ایشان نیز سهمی مساوی با شما دارند. پس احتمال اینکه حق با او باشد نیز وجود دارد. این را فراموش نکنید که شما دیگر زن و شوهر هستید و دارای منافع مشترکید، پس باید با هم فکری، زندگی خود را به خوبی پیش ببرید و هنگام اختلاف سلیقه، در فضایی منطقی به صحبت و گفتگو بپردازید و برای پیشبرد اهدافتان، به یک نتیجه گیری مطلوب برسید. در برخی مواقع هم که فکر می کنید حق با شماست و همسرتان قبول نمی کند، بهترین کار گذشت و چشم پوشی است و نه عصبانیت و در آتش اختلاف دمیدن. گذشت کردن در زندگی مشترک هم نشان از قدرت روحی بالایتان خواهد بود و هم از جمله عواملی است که به استحکام زندگی مشترکتان می انجامد. تجربه زوجین، به ما می گوید که زندگی بدون گذشت، زندگی شیرینی نخواهد بود.

2. بهتر است بدانید خداوند متعال انسان ها را شبیه به هم خلق نکرده است. برخی از آیاتی که به وجود تفاوت بین انسان ها اشاره می کند عبارتند از ( آیه 22 سوره مبارکه روم، آیه 13 سوره مبارکه حجرات ، آیه 32 سوره مبارکه زخرف و ...).همچنین در روانشناسی اصلی وجود دارد با نام اصل وجود تفاوت های فردی. انسان ها در بسیاری از خصوصیات اخلاقی، رفتاری، جسمی، استعدادها، علایق و خواسته ها و .... با یکدیگر تفاوت دارند. پس ما نباید انتظار داشته باشیم که دیگران دقیقا مطابق با خواسته ما رفتار کنند. از جمله مهارت هایی که هر انسانی باید یاد بگیرد، طریقه سازگاری با محیط و احترام به افکار دیگران و همچنین بالا بردن آستانه تحمل در زمینه های مختلف است. همانگونه که رفتارهای ما مورد پسند همه واقع نمی شود، رفتارهای دیگران هم همیشه باب میل ما نیست؛ هر کسی در شرایط محیطی خاصی بزرگ و تربیت شده است و بسیاری از رفتارهایش ناشی از نوع تربیتی است که دریافت کرده است. اگر ما نتوانیم موفق به تغییر رفتار دیگران شویم، تنها کاری که از دستمان بر می آید این است که خود را با محیط و شرایط موجود تطبیق دهیم. یکی از ویژگی های افراد موفق این است که شرایط موجود را آن چنان که هست قبول می کنند و سعی در تطبیق با آن دارند.

3. این را نیز بدانید که همسرتان شما را عاشقانه دوست دارد، در غیر اینصورت به خواستگاری تان نمی آمد و با شما ازدواج نمی کرد. خواستگاری یعنی اعلام علاقه مندی و منتهی شدن به ازدواج یعنی مصمم بودن در این علاقه مندی. پس بدون دلیل و مدرک اجازه ندهید تفکراتی در ذهنتان شکل بگیرد که به شما اینگونه القا کند که شوهرتان از زندگی راضی نیست. خیلی اوقات زوجین از رفتارهای یکدیگر، برداشت های اشتباه می کنند. اگر در این زمینه دغدغه ای دارید بهترین کار این است که مستقیما و به طور صریح با ایشان در این مورد گفتگو گنید و ذهن خود را با احتمالات منفی ای که ثابت نشده، مشغول نکنید.
 کنترل خشم و عصبانیت :

   عصبانیت نمود و جلوه خشم و غضب است و غضب در واقع یک حالت نفسانى و درونى است که آدمى را وادار به رفتارى پرخاشگرانه و غلبه و انتقام نسبت به دیگرى مى‏کند. البته اصل «قوه غضب» در انسان وجود دارد و در حفظ و بقاى وى نقش به سزایى ایفا مى‏کند؛ اما این قوه نیز مانند سایر قواى نفسانى باید کنترل و در جهت صحیح از آن استفاده شود و از افراط و تفریط نسبت به آن اجتناب گردد؛ زیرا افراط در آن موجب ناکارآمدى فکر و عقل مى‏شود و خطرات و خسارات جبران ناپذیرى را در پى دارد. تفریط در آن نیز موجب جبن و خوارى مى‏شود و از پیامدهاى بد آن بى‏غیرتى و بى‏تفاوتى نسبت به مسئولیت‏هاى فردى و اجتماعى است. البته بحث ما در اینجا، بیشتر مربوط به جنبه افراطى غضب و (عصبانیت) است؛ از این رو زیان‏هایى که ناشى از شعله‏ور شدن غضب است را به اختصار بیان مى‏کنیم، سپس به عواملى مى‏پردازیم که موجب شعله ور شدن غضب و بروز عصبانیت و پرخاشگرى مى‏شود و در پایان راهکارهایى به منظور کنترل آن بیان مى‏کنیم.

پیامدهاى غضب و عصبانیت‏ :

1. غضب، فکر و عقل انسان را ناکار آمد و زمین گیر مى‏کند؛ چنان که پیامبر اکرم(ص) فرمود: «غضب، دل مرد دانا را هلاک مى‏کند» (بحار الانوار، ج 73، ص 226، ح 20‏).
2. پیامبر(ص) فرمود: «غضب، ایمان را فاسد مى‏گرداند ؛ همان گونه که سرکه عسل را فاسد مى‏کند»(کافى، ج‏2، ص 303، ح‏3 ؛ بحار الانوار، ج‏72، ص 274، ح‏24).
3. غضب کلید هر بدى است، و شیطان همه وجود فرد غضبناک را تسخیر مى‏کند و او را به هر عمل زشتى وامى‏دارد. (همان)
4. از آثار بد غضب این است فرد غضبناک و عصبانى رفتارهاى نادرستى - مانند فحش دادن و پرخاشگرى کلامى، شماتت، مسخره کردن، فاش کردن اسرار و بدگویى از دیگران - را از خود بروز مى‏دهد. علاوه بر این موجب دشمنى دوستان و شماتت دشمنان، انزواى اجتماعى، افسردگى و بیمارى‏هاى جسمانى و روانى مى‏شود. بنابراین کنترل عصبانیت امرى بایسته و اجتناب‏ناپذیر است؛ وگرنه موجب هلاکت انسان و خسارات جبران ناپذیرى مى‏شود.

عوامل غضب و عصبانیت :‏
عصبانیت مى‏تواند عوامل گوناگونى داشته باشد، از جمله :
1. صفات رذیله‏اى مانند، حسادت، کبر و غرور، حرص، حب جاه و مال؛

2. کم‏حوصلگى و کم‏ظرفیتى؛

3. ضعف و ناتوانى مزاج؛

4. عدم اعتماد به نفس؛

5. حساسیت‏هاى افراطى؛

 6. منفى‏بافى و سوء ظن به دیگران؛
7. همانندسازى و تقلید از والدین، همسالان و همکلاسان؛ 8. یادگیرى از محیط

راهکارهاى کنترل خشم و عصبانیت‏ :

(شما می توانید در تعامل با همسرتان، با توجه به رابطه زن و شوهری و در فضایی محبت آمیز و با حفظ حریم های لازم، به آ ن ها عمل کنید)
دلیل آن - هر چه که باشد - با راهکارهایى که ارائه مى‏شود، مى‏توان تا حدود زیادى از آن پیشگیرى نمود : (به موارد زیر عمل کنید و در طول زمان نتیجه مطلوبش را ببینید)
1. کاملا به خود مطمئن باشید که مى‏توانید روحیه خود را تغییر دهید؛ ولى براى نتیجه گیرى عجول نباشید؛ بلکه با خود فکر کنید باید حداقل یک‏سال بر روى رفتارهاى خود کار کنید و اگر چنین نمودید، حتما پس از آن دگرگونى رفتارى خواهید شد.
2. از حساسیت بیش از حد در هر زمینه بپرهیزید.
3. همواره در هر مساله‏اى، ابتدا از دیگران انتظار بدترین برخورد را داشته باشید و خود را براى تحمل آن آماده کنید. این مساله باعث مى‏شود برخوردهاى بهتر از مورد انتظار در شما ایجاد خشنودى نماید. در حالى که اگر همیشه انتظار برخورد خوب داشته باشید، چه بسا نتیجه عکس خواهید گرفت.
4. با خود شرط کنید که هیچ گاه و در هیچ شرایطى برخورد تند نداشته باشید و از کوره در نروید؛ اگر ناگهان از شما برخورد تندى سر زد خود را جریمه کنید؛ مثلا تصمیم بگیرید - یا در صورت امکان نذر کنید - که اگر بر سر کسى فریاد زدید، فلان مبلغ را صدقه بدهید، یا نماز شب بخوانید و یا یک روز روزه بگیرید. کارآیى این روش، بسیار بالا است و بسیارى از علماى بزرگ بدین سان تمرین عملى و خودسازى نموده‏اند.
5. از تفریحات سالم و تقویت کننده اراده؛ مانند کوهنوردى، شنا، دو و پیاده‏روى و گردش در طبیعت و... نیز استفاده کنید.
6. در تصمیم‏گیرى‏ها، حتى‏الامکان با افراد عاقل و پخته مشورت نمایید و از اقدامات عجولانه و مطالعه نشده بپرهیزید.
7. بیشتر با افراد خوش خلق و غیر عصبى معاشرت کنید.
8. از موقعیت‏هاى که زمینه تندخویى در آن فراوان است، اجتناب کنید و در موقعیت‏هایى حضور یابید که رفتار پرخاشگرانه در آنجا دیده نمى‏شود و از موقعیت‏هاى که شما را به تندى نمودن دعوت مى‏کند، دور شوید.
9. قبل از هر عملى، در مورد پیامد آن تفکر و اندیشه کنید و آن‏گاه اقدام نمایید و با تمرین این راه‏ار و به کارگیرى آن در مورد تمام رفتارها، اندک اندک کنترل خویش را بر تمام رفتارها توسعه بخشید.
10. به برخى رفتارها و حالاتى که از افراد سر مى‏زند و شما را به عصبانیت دعوت مى‏کند، توجه نکنید؛ مثلاً اگر کسى با حرف ناروا شما را بر مى‏افروزد، از شنیدن و گوش سپردن به سخنان وى اجتناب کنید و حتى گوش ندهید یا محیط را ترک کنید. دیگر به گفته‏هاى او دقت و توجه نکرده و آنها را در ذهن خود مرور نکنید. نسبت به دیگر اعمال فیزیکى و رفتارهاى پرخاشگرانه و تحریک کننده نیز همین طور واکنش نشان دهید و راه بى‏توجهى و تغافل را پیش گیرید.
11. سطح شناخت خود را با مطالعه و تفکر از زشتى، ناپسند بودن، غیرقابل جبران بودن اعمال پرخاشگرانه بالا ببرید؛ مثلاً روایات، آیات و داستان‏هایى را که در مورد این نوع رفتارها و آثار آنها نوشته شده، مطالعه کنید و بعد در مورد آنها فکر کنید. حتى در برخى موارد به آثار رفتار تندى که خود مرتکب آن شده‏اید، توجه نموده و آن عمل و زشتى آن را در ذهن خود مرور کنید؛ به گونه‏اى که به یک حالت خود هشدارى از درون دست یابید و آثار فردى و اجتماعى و پیامدهاى حیثیتى آن عمل زشت را لحظه به لحظه در ذهن خود مرور نموده و قبح آن را براى خود بزرگ جلوه دهید تا از درون از آن عمل متنفّر شوید.
12. به هنگام بروز عصبانیت و تندخویى، سریع حالات خود را تغییر دهید؛ مثلاً اگر ایستاده‏اید، بنشینید و اگر نشسته‏اید، دراز بکشید و صورت خود را با آب سرد بشوید و یک لیوان آب خنک بیاشامید و خود را از موقعیت دور سازید.
13. از خواندن قرآن به مقدار زیاد و در نوبت‏هاى متعدد در طول 24 ساعت هرگز غفلت نورزید؛ چه قرآن تأثیر عظیم در رسیدن به حالت سکینه و آرامش درونى دارد. همین طور عبادت‏هاى خود، مانند نماز را در اول وقت و با حضور قلب کامل به جا آورید که تأثیر بزرگى در رسیدن به اطمینان خاطر دارد و آدمى را از درون به سکوى آرامش مى‏سپارد.
14. بعد از استحمام و به هنگام خروج از حمام، دو پاى خود را تا قوزک با آب سرد بشویید.
15. دیگر رفتارهاى عادى و روزمره خود را نیز با تسلط کامل بر رفتار و بدون شتابزدگى انجام دهید و آنها را آرام آرام تعقیب کنید تا نرم‏خویى و پرحوصلگى، بر تمام رفتارهاى شما حاکمیت پیدا کند.
16. چند لحظه دراز بکشید و چشمان خود را ببندید و همه ماهیچه‏هاى خود را شل کنید تا آرامش عضلانى پیدا کنید و فکر خود را از آنچه موجب عصبانیت شما شده است منصرف کنید و به عضلات بدن خود تمرکز یابید.
17. به خودتان تلقین کنید که اتفاق خاصى نیفتاده است؛ مگر آسمان به زمین آمده؟ بقیه در چنین مواردى چه مى‏کنند؟ آیا همه عزا مى‏گیرند؟ هر کسى به کارى مشغول مى‏شود و اعتنایى به این گونه موارد نمى‏کند.
18. اگر برخى موارد سریع سخن گفتید و عجولانه تصمیم گرفتید و رفتار نابجا از شما سرزد سریع خود را سرزنش و حتى در لفظ اظهار پشیمانى نمایید و وعده‏ها و قولى که با خود داشتید را در ذهن خویش حاضر سازید.
19. از خود ارزندگیهاى نابجا و شخصیت قائل شدن بیش از اندازه براى خود اجتناب ورزید و تنها هنجارها را رعایت کنید و لذا به سراغ رفتارهاى متواضعانه همانند تقدم در سلام، همنشینى مناسب با افراد پایین‏تر، ابراز ارادت به کوچکترها، مصافحه و احوالپرسى با دیگران به خصوص طبقه پایین‏تر، تفریح و صحبت با دیگران اقدام کنید.
20. ذکر «لا حول و لا قوة الا بالله» را زیاد بر زبان جارى سازید و سوره والعصر را زیاد بخوانید و تکرار اذکار: «استغفرالله ربى و اتوب الیه» و «اعوذ بالله من الشیطان الرجیم».
21. وقتى که با امور عصبانیت آفرین مواجه هستید براى مدتى (حدود 10تا 15 دقیقه) راه دریافتهاى حسى خود را سد سازید مثلاً جلوى گوش خود را بگیرید و چشمان خود را ببندید و سر خود را پایین اندازید تا دریافت‏هاى عصبانیت را تحت کنترل شما در آیند و موجب تحریک بیشتر شما نشوند.
22. اگر رفتار و یا صفتى که در شخصى هست موجب عصبانیت شما شده است آن رفتار را شوخى تلقى کرده و به شکلى خود را از تیررس آنها دور در نظر بگیرید یعنى به گونه‏اى از مخاطب در نظر گرفتن خویش در برابر رفتارهاى دیگران پرهیز کنید مثلاً از مشاهده کسى که فحش مى‏دهد با خود بگویید مخاطب او من نیستم و در این هنگام از صحنه دور شده و راه دریافت‏هاى حسى را سد سازید تا بیشتر مورد هجوم قرار نگیرید.
23. براى توجیه رفتارهاى خلاف انتظارى که از دیگران سر مى‏زند توجیه مناسب داشته باشید و آنها را مقصر تلقى نکنید تا موجب شود به خود اجازه عکس العمل بدهید مثلاً بگویید خودم از این فرد بدتر رفتار مى‏کنم او اشتباه گرفته، مقصر نیست، اشتباه من باعث رفتار نامناسب او شده است، حق با اوست و ...
24. به نظرات و عقاید دیگران احترام قائل شوید و به دیده احترام به آنها بنگرید و حتى محترمانه با آنها رفتار کنید.
25. همیشه خودتان و رفتارتان را درست و صحیح تلقى نکنید و احتمال خطا در کارهاى خود را بدهید.
26. سعى کنید به عنوان تمرین گاهگاهى با افرادى که سلیقه آنها را نمى‏پسندید برخورد کوتاه مدت داشته باشید و با صاحبان دیگر انتظار مراوده کوتاه مدت داشته باشید.
27. شرح موارد فوق را در جدولى بنویسید و موارد انجام شده و یا تخلف از آن را یادداشت کنید و همواره سعى کنید موارد تخلف را کاهش داده و بیش از پیش خود را به انجام آنها مقید سازید و حتى قبل از بروز آن موقعیت‏ها و به صورت مستمر، راه‏کارهاى فوق را سرلوحه اعمال خود قرار دهید. و از آن به بعد، باید میزان موارد عصبانیت شما کاهش یابد؛ آنها را نیز یادداشت کنید و کم کم از میزان آنها در طول روز، هفته و... بکاهید و خود تنبیهى را به کار بگیرید و همت خود را به افزایش صبر و تحصیل سعه صدر معطوف بدارید تا بتوانید هنگام عصبانی شدن خود را کنترل کنید.
*** این نکته نیز لازم به ذکر است که اگر همت و اراده ای پشت بهترین راهکارها و دستورالعمل ها نباشد، موثر واقع نخواهد شد. پس اسب همت و اراده خود را زین کنید و با توکل به خدا و عمل به راهکارهای ارائه شده، تغییرات لازم را در رفتارتان ایجاد کنید و طعم شیرین موفقیت را بچشید ***

***امیرالمومنین حضرت علی (ع) :
آرام باش، توکل کن، تفکر کن، سپس آستین ها را بالا بزن، آن گاه دستان خداوند را می بینی که زودتر از تو دست بکار شده اند.
موفق باشید. این ارتباط با ما را قطع نکنید و همواره با ما مکاتبه کنید.

درضمن اگر محل زندگی شما در استان اصفهان می باشد می توانید به مرکز مشاوره وخدمات روانشناختی رهنما واقع در شهر زرین شهر- خیابان شهید رجایی -کوچه آینده سازان یک -جنب هنرستان تربیت مراجعه ویا با تلفن 2211515- 0334 تماس حاصل فرمائید

سئوال 62 - ارتباط با مادر شوهر
پرسشنامه ها
رمز پیروزى مردان بزرگ
تکنیک خاموشی
مشاوره رهنما
سئوال 61 : لجوج وخودرأی بودن همسر
معرفی کتاب
آموزش خانواده
وقتی کسی را دوست دارید
آیین همسرداری
مشاوره اینترنتی
مشاوره مجازی
سخن روز
[عناوین آرشیوشده]